وبلاگ علمی پژوهشی آروینیو

این نوشتار به بررسی تاریخچه دیدارهای تیم‌های ملی فوتبال ایران و عراق می‌پردازد.
تیم‌های ملی فوتبال ایران و عراق تاکنون ۲۹ بار در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند که حاصل این بازیها، ۱۶ پیروزی برای ایران، ۶ پیروزی برای عراق و ۷ تساوی بوده‌است.[۱][۲][۳][۴]
در این بازیها جمعاً ۶۱ گل به ثمر رسیده‌است که سهم تیم ایران ۳۹ گل و سهم تیم عراق ۲۲ گل می‌باشد[۵]محتویات۱اولین بازی۲فاصله بین بردها۳بررسی کلی بازیها۴عنوان بازیها۵میزبان و میهمان۶فهرست کلی بازی‌ها۷گلزنان۷.۱گلزنان تیم ملی ایران۷.۲گلزنان تیم ملی عراق۸جستارهای وابسته۹منابعاولین بازی[ویرایش]
دو تیم ایران و عراق در تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۴۱ در یک بازی دوستانه برای اولین بار به مصاف هم رفتند که نتیجه‌ای بهتر از تساوی یک بر یک عاید دو تیم نشد. این دو تیم دو روز بعد یعنی ۱۳ خرداد مجدد به مصاف هم رفتند که اینبار تیم عراق موفق شد ایران را با نتیجه ۲ بر ۱ شکست بدهد و اولین برد در تاریخ دیدارهای دو تیم به نام خود ثبت کند.










ایران








عراق
بهترین برد ایران در برابر عراق کسب نتیجه ۴ بر صفر می‌باشد که در سال ۱۳۴۲ حاصل شده‌است. همچنین ایران در سال ۱۳۵۱ با نتیجه ۳ بر ۰ تیم عراق را مغلوب کرده‌است. بهترین برد عراق در برابر ایران کسب نتیجه ۲ بر ۱ می‌باشد که سه مرتبه اتفاق افتاده است.فاصله بین بردها[ویرایش]
بیشترین فاصله‌ای که بین دو برد تیم عراق افتاده‌است ۹ بازی می‌باشد. (۷ برد برای ایران و ۲ مساوی)
تیم عراق حدفاصل بازی ۱۹ تا ۲۵ موفق به شکست دادن تیم ملی ایران نشده‌است (۸ بازی)
بیشترین فاصله‌ای که بین دو برد ایران افتاده‌است ۴ بازی می‌باشد. (۲ برد برای عراق و ۲ مساوی).
در تاریخ بازیهای این دو تیم ایران یکبار در ۶ بازی متوالی و بار دیگر در ۴ بازی موفق به شکست دادن تیم عراق شده‌است و عراق نیز یک مرتبه توانسته در ۲ بازی پیاپی بر ایران غلبه کند.بررسی کلی بازیها[ویرایش]بردهای ایران۱۶ بازی گل‌های ایران۳۹ گل بازی‌های برگزار شده در ایران۱۲ بازیمساوی۷ بازیگل‌های عراق۲۲ گلبازی‌های برگزار شده در کشور بی‌طرف۱۵ بازیبردهای عراق۶ بازی بازی‌های برگزار شده در عراق۲ بازیمجموع بازی‌ها۲۹ بازیمجموع گل‌ها۶۱ گلمجموع بازی‌ها۲۹ بازی
 عنوان بازیها[ویرایش]#عنوان بازیتعداد بازیبرد ایرانبرد عراقمساوی۱دوستانه۹۴۳۲۲جام ملتهای آسیا۷۴۱۲۳فوتبال غرب آسیا۵۳-۲۴مقدماتی جام جهانی۴۲۲-۵مقدماتی المپیک۳۲-۱۶بازیهای المپیک آسیایی۱۱--جمع۲۹۱۶۶۷
 عملکرد دو تیم در بازیهای رسمیبازیبرد ایرانبرد عراقمساوی۲۰ بازی۱۲ بازی۳ بازی۵ بازی
 میزبان و میهمان[ویرایش]بازیهایی که در ایران برگزار شده‌استتیمبردمساویباخت ایران۸۳۱ عراق۱۳۸بازیهایی که در عراق برگزار شده‌استتیمبردمساویباخت ایران۱۱۰ عراق۰۱۱بازیهایی که در کشوری بی‌طرف برگزار شده‌استتیمبردمساویباخت ایران۷۳۵ عراق۵۳۷
 فهرست کلی بازی‌ها[ویرایش]#تاریخنتیجه بازیورزشگاه/شهرعنوان بازیهاگلزنان۲۹۱۳۹۸/۸/۲۳ایران  ۱–۲  عراقورزشگاه ملی امان، امانمقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲نوراللهی (۲۵) ** مهند علی (۷) – علا عباس (۲+۹۰) [۶]۲۸۱۳۹۷/۱۰/۲۶ایران  ۰–۰  عراقورزشگاه آل مکتوم، دبیجام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹[۷]۲۷۱۳۹۵/۱۲/۲۸ایران  ۰–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانبازی دوستانهسعد عبدالامیر (۷۲-پ)[۸][۹]۲۶۱۳۹۳/۱۱/۳ایران  ۳(۶) - (۷)۳  عراقورزشگاه کانبرا، کانبراجام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵آزمون (۲۴) – پورعلی گنجی (۱۰۳) – قوچان نژاد (۱۱۹)
یاسین (۵۶) – محمود (۹۳) – اسماعیل (۱۱۶)[۱۰]۲۵۱۳۹۳/۱۰/۱۴ایران  ۱–۰  عراقورزشگاه وولونگونگ، ولونگونگبازی دوستانهآزمون (۵۶) ** محمود  (۶۳)[۱۱]۲۴۱۳۸۹/۱۰/۲۱ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه احمد بن علی، الریانجام ملت‌های آسیا ۲۰۱۱رضایی (۴۱) – مبعلی (۸۴) ** محمود (۱۲)[۱۲]۲۳۱۳۸۹/۷/۹ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه ملک عبدالله، امانفوتبال غرب آسیا ۲۰۱۰حسینی (۵۷) – غلامی (۸۲) ** مصطفی کریم (۶۹)[۱۳]۲۲۱۳۸۶/۴/۳ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه بین‌المللی امان، امانفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۷بادامکی (۹) – بیک‌زاده (۲۰) ** سدیر (۸۵-پ)[۱۴]۲۱۱۳۸۶/۳/۲۶ایران  ۰–۰  عراقورزشگاه بین‌المللی امان، امانفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۷[۱۵]۲۰۱۳۸۵/۷/۱۲ایران  ۲–۰  عراقورزشگاه بین‌المللی امان، امانجام ال‌جیشیث رضایی (۲۵) – مهدی رجب‌زاده (۷۰)[۱۶]۱۹۱۳۸۳/۴/۳ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۴نکونام (۲) – برهانی (۵۴) ** مناجد (۳۵)[۱۷]۱۸۱۳۸۲/۵/۲۲ایران  ۰–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانجام ال‌جیجاسم سوادی (۵۲)[۱۸]۱۷۱۳۸۱/۶/۱۴ایران  ۰(۵) - (۶)۰  عراقورزشگاه عباسیون، دمشقفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۲این بازی در مرحله نیمه‌نهایی برگزار شد[۱۹]۱۶۱۳۸۰/۷/۲۰ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانمقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲مهدوی‌کیا (۲۷) – علی کریمی (۷۱) ** قحطان (۷۱)[۲۰]۱۵۱۳۸۰/۶/۱۶ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه الشعب، بغدادمقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲علی کریمی (۳۰) – دایی (۸۴) ** عماد رضا (۲۰)[۲۱]۱۴۱۳۷۹/۷/۲۷ایران  ۱–۰  عراقورزشگاه بین‌المللی صیدا، صیداجام ملت‌های آسیا ۲۰۰۰علی دایی (۷۷)[۲۲]۱۳۱۳۷۵/۹/۱۷ایران  ۱–۲  عراقورزشگاه آل مکتوم، دبیجام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶علی دایی (۷۷-پ) ** فوزی (۳۷) – صبار (۶۹)[۲۳]۱۲۱۳۷۲/۷/۳۰ایران  ۱–۲  عراقورزشگاه بین‌المللی خلیفه، دوحهمقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴دایی (۲۱) ** راضی (۲۰) – کاظم (۳۷)[۲۴]۱۱۱۳۶۸/۸/۱۴ایران  ۰–۰  عراقورزشگاه کاظمه، کویت[۲۵]جام صلح و دوستی[۲۶]۱۰۱۳۵۵/۳/۱۴ ایران ۲–۰  عراقورزشگاه آریامهر، تهرانجام ملت‌های آسیا ۱۹۷۶ناصر نورایی (۴۵) – حسن روشن (۵۷)[۲۷]۹۱۳۵۴/۶/۷ ایران ۱–۰  عراقورزشگاه آریامهر، تهرانمقدماتی المپیک ۱۹۷۶علیرضا خورشیدی (۶۶)[۲۸]۸۱۳۵۳/۶/۲۲ ایران ۱–۰  عراقورزشگاه آریامهر، تهرانبازی‌های آسیایی ۱۹۷۴حسن روشن (۷۶)[۲۹]۷۱۳۵۱/۲/۱۹ ایران ۳–۰  عراقورزشگاه ملی، بانکوکجام ملت‌های آسیا ۱۹۷۲حسین کلانی (۳۴ و ۷۰ و ۷۸)[۳۰]۶۱۳۴۷/۱۲/۱۶ ایران ۲–۱  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانجام دوستی ۱۹۶۹پرویز قلیچ‌خانی – اکبر افتخاری **؟[۳۱]۵۱۳۴۴/۱۲/۱۶ ایران ۲–۱  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانبازی دوستانه؟[۳۲]۴۱۳۴۲/۱۰/۱۳ ایران ۰–۰  عراقورزشگاه ساحة الكشافة، بغدادمقدماتی المپیک ۱۹۶۴[۳۳]۳۱۳۴۳/۱/۲ ایران ۴–۰  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانمقدماتی المپیک ۱۹۶۴حمید شیرزادگان (۳ گل) – مصطفی عرب[۳۴]۲۱۳۴۱/۳/۱۳ ایران ۱–۲  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانبازی دوستانهکوزه‌کنانی ** شکیر اسماعیل (۴۷) – قیاس احمد (۶۰)[۳۵]۱۱۳۴۱/۳/۱۱ ایران ۱–۱  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانبازی دوستانهپرویز کوزه‌کنانی (۹۰) ** جمیل عباس (۴۷)[۳۶]
 گلزنان[ویرایش]
کلا ۲۶ بازیکن ایرانی با پیراهن تیم ملی ایران موفق به زدن گل به تیم عراق شده‌اند که علی دایی با زدن ۴ گل بهترین گلزن ایران در تاریخ جدالهای تیم ملی ایران و تیم ملی عراق می‌باشد. دایی در چهار بازی متوالی بین ایران و عراق موفق به گلزنی شده‌است
برای تیم عراق نیز ۱۸ بازیکن مختلف گلزنی کرده‌اند که یونس محمود با زدن دو گل بهترین گلزن عراقی‌ها در مصاف با تیم ایران استگلزنان تیم ملی ایران[ویرایش]۴ گل: علی دایی۳ گل: حمید شیرزادگان – حسین کلانی۲ گل: سردار آزمون – علی کریمی – حسن روشن – پرویز کوزه‌کنانی۱ گل: احمد نوراللهی – مرتضی پورعلی گنجی – رضا قوچان‌نژاد – غلامرضا رضایی – ایمان مبعلی – جلال حسینیمحمد غلامی – حسین بادامکی – هاشم بیک‌زاده – شیث رضایی – مهدی رجب‌زادهجواد نکونام – آرش برهانی – مهدی مهدوی‌کیا – ناصر نورایی – علیرضا خورشیدیپرویز قلیچ‌خانی – اکبر افتخاری – مصطفی عرباز گلزنان دو گل بازی شماره پنجم اطلاعاتی در دست نمی‌باشد.گلزنان تیم ملی عراق[ویرایش]۲ گل: یونس محمود۱ گل: علا عباس – مهند علی – سعد عبدالامیر – احمد یاسین غنی – ضرغام اسماعیل – مصطفی کریم – صالح سدیراحمد مناجد – جاسم سوادی – قحطان جثیر – عماد رضا – حسام فوزی – خالد صباراحمد راضی – علا کاظم – قیاس احمد – شکیر اسماعیل – جمیل عباساز دو گلزن تیم ملی عراق اطلاعاتی در دست نمی‌باشد.افرادی که نام آنها به صورت برجسته نوشته شده یعنی هنوز به عنوان بازیکن فعالیت می کنند.جستارهای وابسته[ویرایش]آمار و ارقام تیم ملی فوتبال ایرانمنابع[ویرایش]↑ «مروری بر نتایج دیدارهای ایران و عراق».↑ «دقیق‌ترین تاریخچه بازی‌های ایران و عراق».↑ «مروری بر نتایج دیدارهای ایران و عراق».↑ «کاملترین تاریخچه بازی‌های ایران و عراق - سایت شهدای ایران».↑ «تاریخچه کامل دیدارهای ایران و عراق +گلزنان».↑ «عراق ۲ - ۱ ایران».↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۹.↑ «Statistics: Iran [عراق با چه ترکیبی ایران را شکست داد؟]».www.varzesh3.com.↑ «Statistics: Iran [شکست ایران در بازی دوستانه برابر عراق]».www.varzesh3.com.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «عراق ۲ - ۱ ایران».↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «ایران و عراق در جام صلح و دوستی کویت». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۹.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]».↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.head to head matches fifaکاملترین تاریخچه بازی‌های ایران و عراق jahannews.com تاریخ بازدید ۳۰ دی ۱۳۹۳نهفتننبو
تیم ملی فوتبال ایراندید کلیفدراسیون فوتبال مربیان کاپیتان‌هامکان‌هاورزشگاه امجدیه (ورزشگاه نخستین) ورزشگاه آزادی (ورزشگاه کنونی) زمین تمرین: مرکز ملی فوتبال ایرانآماررکوردها افتخارات آمار بازی‌های آسیایی آمار المپیک آمار جام‌های دوستانهنتایج۱۳۴۹–۱۳۲۰ ۱۳۷۹–۱۳۵۰ ۱۳۹۹–۱۳۸۰ اکنون–۱۴۰۰ مسابقات غیر رسمیبازیکنانفهرست فوتبالیست‌های بین‌المللی بازیکنان تیم ملی ایرانگل‌هاعلی دایی هت-تریک‌هاجام جهانیآمار کلی ۱۹۷۸ ۱۹۹۸ ۲۰۰۶ ۲۰۱۴ ۲۰۱۸جام ملت‌های آسیاآمار کلی ۱۹۶۸ ۱۹۷۲ ۱۹۷۶ ۱۹۸۰ ۱۹۸۴ ۱۹۸۸ ۱۹۹۲ ۱۹۹۶ ۲۰۰۰ ۲۰۰۴ ۲۰۰۷ ۲۰۱۱ ۲۰۱۵ ۲۰۱۹هماوردی‌هانتایج رو در رو اسرائیل عراق کره جنوبی عربستان سایر هماوردی‌هافرهنگمسابقات با اهمیت ترانه‌هامرتبطحادثه ورزشگاه آزادی حضور زنان در ورزشگاه‌های ایرانتیم‌های وابستهتیم ملی ب زنان (نتایج) زیر ۲۳ سال زیر ۲۰ سال: (مردان، زنان) زیر ۱۷ سال: (مردان، زنان) فوتسال: (مردان، زنان) ساحلی
رده‌ها: آمار و ارقام فوتبالبنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۲ (میلادی) در آسیاتیم ملی فوتبال ایرانتیم ملی فوتبال عراقروابط ایران و عراقنتایج تیم ملی فوتبال ایرانهماوردی‌های تیم ملی فوتبال ایرانهماوردی‌های تیم ملی فوتبال عراقاین صفحه آخرین‌بار در ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۱ ساعت ‏۱۱:۵۳ ویرایش شده‌است.همهٔ نوشته‌ها تحت مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر شرایط استفاده را بخوانید.ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی بنیاد ویکی‌مدیا 
این نوشتار به بررسی تاریخچه دیدارهای تیم‌های ملی فوتبال ایران و عراق می‌پردازد.
تیم‌های ملی فوتبال ایران و عراق تاکنون ۲۹ بار در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند که حاصل این بازیها، ۱۶ پیروزی برای ایران، ۶ پیروزی برای عراق و ۷ تساوی بوده‌است.[۱][۲][۳][۴]
در این بازیها جمعاً ۶۱ گل به ثمر رسیده‌است که سهم تیم ایران ۳۹ گل و سهم تیم عراق ۲۲ گل می‌باشد[۵]محتویات۱اولین بازی۲فاصله بین بردها۳بررسی کلی بازیها۴عنوان بازیها۵میزبان و میهمان۶فهرست کلی بازی‌ها۷گلزنان۷.۱گلزنان تیم ملی ایران۷.۲گلزنان تیم ملی عراق۸جستارهای وابسته۹منابعاولین بازی[ویرایش]
دو تیم ایران و عراق در تاریخ ۱۱ خرداد ۱۳۴۱ در یک بازی دوستانه برای اولین بار به مصاف هم رفتند که نتیجه‌ای بهتر از تساوی یک بر یک عاید دو تیم نشد. این دو تیم دو روز بعد یعنی ۱۳ خرداد مجدد به مصاف هم رفتند که اینبار تیم عراق موفق شد ایران را با نتیجه ۲ بر ۱ شکست بدهد و اولین برد در تاریخ دیدارهای دو تیم به نام خود ثبت کند.










ایران








عراق
بهترین برد ایران در برابر عراق کسب نتیجه ۴ بر صفر می‌باشد که در سال ۱۳۴۲ حاصل شده‌است. همچنین ایران در سال ۱۳۵۱ با نتیجه ۳ بر ۰ تیم عراق را مغلوب کرده‌است. بهترین برد عراق در برابر ایران کسب نتیجه ۲ بر ۱ می‌باشد که سه مرتبه اتفاق افتاده است.فاصله بین بردها[ویرایش]
بیشترین فاصله‌ای که بین دو برد تیم عراق افتاده‌است ۹ بازی می‌باشد. (۷ برد برای ایران و ۲ مساوی)
تیم عراق حدفاصل بازی ۱۹ تا ۲۵ موفق به شکست دادن تیم ملی ایران نشده‌است (۸ بازی)
بیشترین فاصله‌ای که بین دو برد ایران افتاده‌است ۴ بازی می‌باشد. (۲ برد برای عراق و ۲ مساوی).
در تاریخ بازیهای این دو تیم ایران یکبار در ۶ بازی متوالی و بار دیگر در ۴ بازی موفق به شکست دادن تیم عراق شده‌است و عراق نیز یک مرتبه توانسته در ۲ بازی پیاپی بر ایران غلبه کند.بررسی کلی بازیها[ویرایش]بردهای ایران۱۶ بازی گل‌های ایران۳۹ گل بازی‌های برگزار شده در ایران۱۲ بازیمساوی۷ بازیگل‌های عراق۲۲ گلبازی‌های برگزار شده در کشور بی‌طرف۱۵ بازیبردهای عراق۶ بازی بازی‌های برگزار شده در عراق۲ بازیمجموع بازی‌ها۲۹ بازیمجموع گل‌ها۶۱ گلمجموع بازی‌ها۲۹ بازی
 عنوان بازیها[ویرایش]#عنوان بازیتعداد بازیبرد ایرانبرد عراقمساوی۱دوستانه۹۴۳۲۲جام ملتهای آسیا۷۴۱۲۳فوتبال غرب آسیا۵۳-۲۴مقدماتی جام جهانی۴۲۲-۵مقدماتی المپیک۳۲-۱۶بازیهای المپیک آسیایی۱۱--جمع۲۹۱۶۶۷
 عملکرد دو تیم در بازیهای رسمیبازیبرد ایرانبرد عراقمساوی۲۰ بازی۱۲ بازی۳ بازی۵ بازی
 میزبان و میهمان[ویرایش]بازیهایی که در ایران برگزار شده‌استتیمبردمساویباخت ایران۸۳۱ عراق۱۳۸بازیهایی که در عراق برگزار شده‌استتیمبردمساویباخت ایران۱۱۰ عراق۰۱۱بازیهایی که در کشوری بی‌طرف برگزار شده‌استتیمبردمساویباخت ایران۷۳۵ عراق۵۳۷
 فهرست کلی بازی‌ها[ویرایش]#تاریخنتیجه بازیورزشگاه/شهرعنوان بازیهاگلزنان۲۹۱۳۹۸/۸/۲۳ایران  ۱–۲  عراقورزشگاه ملی امان، امانمقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲نوراللهی (۲۵) ** مهند علی (۷) – علا عباس (۲+۹۰) [۶]۲۸۱۳۹۷/۱۰/۲۶ایران  ۰–۰  عراقورزشگاه آل مکتوم، دبیجام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹[۷]۲۷۱۳۹۵/۱۲/۲۸ایران  ۰–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانبازی دوستانهسعد عبدالامیر (۷۲-پ)[۸][۹]۲۶۱۳۹۳/۱۱/۳ایران  ۳(۶) - (۷)۳  عراقورزشگاه کانبرا، کانبراجام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵آزمون (۲۴) – پورعلی گنجی (۱۰۳) – قوچان نژاد (۱۱۹)
یاسین (۵۶) – محمود (۹۳) – اسماعیل (۱۱۶)[۱۰]۲۵۱۳۹۳/۱۰/۱۴ایران  ۱–۰  عراقورزشگاه وولونگونگ، ولونگونگبازی دوستانهآزمون (۵۶) ** محمود  (۶۳)[۱۱]۲۴۱۳۸۹/۱۰/۲۱ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه احمد بن علی، الریانجام ملت‌های آسیا ۲۰۱۱رضایی (۴۱) – مبعلی (۸۴) ** محمود (۱۲)[۱۲]۲۳۱۳۸۹/۷/۹ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه ملک عبدالله، امانفوتبال غرب آسیا ۲۰۱۰حسینی (۵۷) – غلامی (۸۲) ** مصطفی کریم (۶۹)[۱۳]۲۲۱۳۸۶/۴/۳ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه بین‌المللی امان، امانفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۷بادامکی (۹) – بیک‌زاده (۲۰) ** سدیر (۸۵-پ)[۱۴]۲۱۱۳۸۶/۳/۲۶ایران  ۰–۰  عراقورزشگاه بین‌المللی امان، امانفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۷[۱۵]۲۰۱۳۸۵/۷/۱۲ایران  ۲–۰  عراقورزشگاه بین‌المللی امان، امانجام ال‌جیشیث رضایی (۲۵) – مهدی رجب‌زاده (۷۰)[۱۶]۱۹۱۳۸۳/۴/۳ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۴نکونام (۲) – برهانی (۵۴) ** مناجد (۳۵)[۱۷]۱۸۱۳۸۲/۵/۲۲ایران  ۰–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانجام ال‌جیجاسم سوادی (۵۲)[۱۸]۱۷۱۳۸۱/۶/۱۴ایران  ۰(۵) - (۶)۰  عراقورزشگاه عباسیون، دمشقفوتبال غرب آسیا ۲۰۰۲این بازی در مرحله نیمه‌نهایی برگزار شد[۱۹]۱۶۱۳۸۰/۷/۲۰ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه آزادی، تهرانمقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲مهدوی‌کیا (۲۷) – علی کریمی (۷۱) ** قحطان (۷۱)[۲۰]۱۵۱۳۸۰/۶/۱۶ایران  ۲–۱  عراقورزشگاه الشعب، بغدادمقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲علی کریمی (۳۰) – دایی (۸۴) ** عماد رضا (۲۰)[۲۱]۱۴۱۳۷۹/۷/۲۷ایران  ۱–۰  عراقورزشگاه بین‌المللی صیدا، صیداجام ملت‌های آسیا ۲۰۰۰علی دایی (۷۷)[۲۲]۱۳۱۳۷۵/۹/۱۷ایران  ۱–۲  عراقورزشگاه آل مکتوم، دبیجام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶علی دایی (۷۷-پ) ** فوزی (۳۷) – صبار (۶۹)[۲۳]۱۲۱۳۷۲/۷/۳۰ایران  ۱–۲  عراقورزشگاه بین‌المللی خلیفه، دوحهمقدماتی جام جهانی ۱۹۹۴دایی (۲۱) ** راضی (۲۰) – کاظم (۳۷)[۲۴]۱۱۱۳۶۸/۸/۱۴ایران  ۰–۰  عراقورزشگاه کاظمه، کویت[۲۵]جام صلح و دوستی[۲۶]۱۰۱۳۵۵/۳/۱۴ ایران ۲–۰  عراقورزشگاه آریامهر، تهرانجام ملت‌های آسیا ۱۹۷۶ناصر نورایی (۴۵) – حسن روشن (۵۷)[۲۷]۹۱۳۵۴/۶/۷ ایران ۱–۰  عراقورزشگاه آریامهر، تهرانمقدماتی المپیک ۱۹۷۶علیرضا خورشیدی (۶۶)[۲۸]۸۱۳۵۳/۶/۲۲ ایران ۱–۰  عراقورزشگاه آریامهر، تهرانبازی‌های آسیایی ۱۹۷۴حسن روشن (۷۶)[۲۹]۷۱۳۵۱/۲/۱۹ ایران ۳–۰  عراقورزشگاه ملی، بانکوکجام ملت‌های آسیا ۱۹۷۲حسین کلانی (۳۴ و ۷۰ و ۷۸)[۳۰]۶۱۳۴۷/۱۲/۱۶ ایران ۲–۱  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانجام دوستی ۱۹۶۹پرویز قلیچ‌خانی – اکبر افتخاری **؟[۳۱]۵۱۳۴۴/۱۲/۱۶ ایران ۲–۱  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانبازی دوستانه؟[۳۲]۴۱۳۴۲/۱۰/۱۳ ایران ۰–۰  عراقورزشگاه ساحة الكشافة، بغدادمقدماتی المپیک ۱۹۶۴[۳۳]۳۱۳۴۳/۱/۲ ایران ۴–۰  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانمقدماتی المپیک ۱۹۶۴حمید شیرزادگان (۳ گل) – مصطفی عرب[۳۴]۲۱۳۴۱/۳/۱۳ ایران ۱–۲  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانبازی دوستانهکوزه‌کنانی ** شکیر اسماعیل (۴۷) – قیاس احمد (۶۰)[۳۵]۱۱۳۴۱/۳/۱۱ ایران ۱–۱  عراقورزشگاه امجدیه، تهرانبازی دوستانهپرویز کوزه‌کنانی (۹۰) ** جمیل عباس (۴۷)[۳۶]
 گلزنان[ویرایش]
کلا ۲۶ بازیکن ایرانی با پیراهن تیم ملی ایران موفق به زدن گل به تیم عراق شده‌اند که علی دایی با زدن ۴ گل بهترین گلزن ایران در تاریخ جدالهای تیم ملی ایران و تیم ملی عراق می‌باشد. دایی در چهار بازی متوالی بین ایران و عراق موفق به گلزنی شده‌است
برای تیم عراق نیز ۱۸ بازیکن مختلف گلزنی کرده‌اند که یونس محمود با زدن دو گل بهترین گلزن عراقی‌ها در مصاف با تیم ایران استگلزنان تیم ملی ایران[ویرایش]۴ گل: علی دایی۳ گل: حمید شیرزادگان – حسین کلانی۲ گل: سردار آزمون – علی کریمی – حسن روشن – پرویز کوزه‌کنانی۱ گل: احمد نوراللهی – مرتضی پورعلی گنجی – رضا قوچان‌نژاد – غلامرضا رضایی – ایمان مبعلی – جلال حسینیمحمد غلامی – حسین بادامکی – هاشم بیک‌زاده – شیث رضایی – مهدی رجب‌زادهجواد نکونام – آرش برهانی – مهدی مهدوی‌کیا – ناصر نورایی – علیرضا خورشیدیپرویز قلیچ‌خانی – اکبر افتخاری – مصطفی عرباز گلزنان دو گل بازی شماره پنجم اطلاعاتی در دست نمی‌باشد.گلزنان تیم ملی عراق[ویرایش]۲ گل: یونس محمود۱ گل: علا عباس – مهند علی – سعد عبدالامیر – احمد یاسین غنی – ضرغام اسماعیل – مصطفی کریم – صالح سدیراحمد مناجد – جاسم سوادی – قحطان جثیر – عماد رضا – حسام فوزی – خالد صباراحمد راضی – علا کاظم – قیاس احمد – شکیر اسماعیل – جمیل عباساز دو گلزن تیم ملی عراق اطلاعاتی در دست نمی‌باشد.افرادی که نام آنها به صورت برجسته نوشته شده یعنی هنوز به عنوان بازیکن فعالیت می کنند.جستارهای وابسته[ویرایش]آمار و ارقام تیم ملی فوتبال ایرانمنابع[ویرایش]↑ «مروری بر نتایج دیدارهای ایران و عراق».↑ «دقیق‌ترین تاریخچه بازی‌های ایران و عراق».↑ «مروری بر نتایج دیدارهای ایران و عراق».↑ «کاملترین تاریخچه بازی‌های ایران و عراق - سایت شهدای ایران».↑ «تاریخچه کامل دیدارهای ایران و عراق +گلزنان».↑ «عراق ۲ - ۱ ایران».↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۹.↑ «Statistics: Iran [عراق با چه ترکیبی ایران را شکست داد؟]».www.varzesh3.com.↑ «Statistics: Iran [شکست ایران در بازی دوستانه برابر عراق]».www.varzesh3.com.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «عراق ۲ - ۱ ایران».↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «ایران و عراق در جام صلح و دوستی کویت». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۹.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]».↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.↑ «Statistics: Iran [Team Melli]». www.teammelli.com. دریافت‌شده در۲۰۱۹-۰۱-۱۱.head to head matches fifaکاملترین تاریخچه بازی‌های ایران و عراق jahannews.com تاریخ بازدید ۳۰ دی ۱۳۹۳نهفتننبو
تیم ملی فوتبال ایراندید کلیفدراسیون فوتبال مربیان کاپیتان‌هامکان‌هاورزشگاه امجدیه (ورزشگاه نخستین) ورزشگاه آزادی (ورزشگاه کنونی) زمین تمرین: مرکز ملی فوتبال ایرانآماررکوردها افتخارات آمار بازی‌های آسیایی آمار المپیک آمار جام‌های دوستانهنتایج۱۳۴۹–۱۳۲۰ ۱۳۷۹–۱۳۵۰ ۱۳۹۹–۱۳۸۰ اکنون–۱۴۰۰ مسابقات غیر رسمیبازیکنانفهرست فوتبالیست‌های بین‌المللی بازیکنان تیم ملی ایرانگل‌هاعلی دایی هت-تریک‌هاجام جهانیآمار کلی ۱۹۷۸ ۱۹۹۸ ۲۰۰۶ ۲۰۱۴ ۲۰۱۸جام ملت‌های آسیاآمار کلی ۱۹۶۸ ۱۹۷۲ ۱۹۷۶ ۱۹۸۰ ۱۹۸۴ ۱۹۸۸ ۱۹۹۲ ۱۹۹۶ ۲۰۰۰ ۲۰۰۴ ۲۰۰۷ ۲۰۱۱ ۲۰۱۵ ۲۰۱۹هماوردی‌هانتایج رو در رو اسرائیل عراق کره جنوبی عربستان سایر هماوردی‌هافرهنگمسابقات با اهمیت ترانه‌هامرتبطحادثه ورزشگاه آزادی حضور زنان در ورزشگاه‌های ایرانتیم‌های وابستهتیم ملی ب زنان (نتایج) زیر ۲۳ سال زیر ۲۰ سال: (مردان، زنان) زیر ۱۷ سال: (مردان، زنان) فوتسال: (مردان، زنان) ساحلی
رده‌ها: آمار و ارقام فوتبالبنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۲ (میلادی) در آسیاتیم ملی فوتبال ایرانتیم ملی فوتبال عراقروابط ایران و عراقنتایج تیم ملی فوتبال ایرانهماوردی‌های تیم ملی فوتبال ایرانهماوردی‌های تیم ملی فوتبال عراقاین صفحه آخرین‌بار در ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۱ ساعت ‏۱۱:۵۳ ویرایش شده‌است.همهٔ نوشته‌ها تحت مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر شرایط استفاده را بخوانید.ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی بنیاد ویکی‌مدیا 

فوتبال چیست و از کی به دوران اوج خود

رسید ؟

به گزارش وبلاگ علمی پژوهشی آروینیو :

فوتبال (به انگیلسی: Football) یک ورزش تیمی و محبوب‌ترین ورزش در بیشتر کشورهای جهان است. فوتبال را دو تیم یازده‌نفره متشکل از بازیکنان فوتبال با یک توپ بر روی چمن طبیعی یا مصنوعی با هدف گل زدن انجام می‌دهند. یازده بازیکن هر تیم شامل چند مهاجم هافبک مدافع و یک دروازبان  می‌شوند که توسط سرمربی در زمین چیده می‌شوند و مانند یک سیستم عمل می‌کنند که سیستم فوتبال نامیده می‌شود. امروزه بیش از ۲0 میلیون فوتبالیست در بیش از ۲۰۰ کشور وجود دارد.

قدمت فوتبال به چندین سدهٔ پیش از میلاد و به چین بازمی‌گردد که به تدریج در یونان و روم نیز رواج می‌یابد. فوتبال مدرن امروزی نیز در سال ۱۸۶۶ در مدارس انگلستان شکل‌گرفت و به تدریج گسترهٔ پراکندگی آن همهٔ جهان را زیر پوشش خود قرارداد. با شکل‌گیری سازمان فیفا در سال ۱۹۰۴ و ایجاد رقابت جام جهانی فوتبال، این ورزش بسیار گسترده‌تر شد.

طول زمین فوتبال ۹۰ تا ۱۲۰ متر و عرض آن ۴۵ تا ۹۰ متر است. مسابقهٔ فوتبال در دو نیمهٔ ۴۵دقیقه‌ای انجام می‌گیرد و در بازی‌های حذفی و رفت و برگشتی، گاهی، در صورت تساویِ نتیجه، وقت‌های اضافه و پنالتی نیز به آن افزوده می‌شود. فوتبال ضوابطی دارد که قوانین فوتبال نامیده می‌شوند و نمی‌توان بر خلاف آن‌ها عمل کرد. سازمان فیفا، علاوه بر فوتبال، نهاد رسمی ورزش‌های فوتسال و فوتبال ساحلی نیز هست و کنفدراسیون‌های قاره‌ایِ یوفا، اِی‌اِف‌سی، سی‌اِی‌اِف، کونکاکاف، کونمبول و اُاف‌سی از زیرشاخه‌های فیفا هستند.

جام جهانی فوتبال از بزرگ‌ترین رویدادهای ورزشیِ جهان است که هر چهار سال یک بار در یکی از کشورهای جهان روی می‌دهد. علاوه بر این، مسابقات بین‌المللی دیگری مانند بازی‌های المپیک تابستانی، جام کنفدراسیون‌ها، جام باشگاه‌های جهان، جام ملت‌های اروپا و لیگ قهرمانان اروپا نیز رایج است. لیگ‌های متعددی ازجمله لا لیگا و لیگ برتر انگلستان در کشورهای مختلف به‌وجود آمده‌اند که نوعی مسابقات داخلی محسوب می‌شوند. فوتبال بانوان نیز از اواخر سدهٔ نوزدهم میلادی به راه افتاد. فیفا ادعا می‌کند که وظیفهٔ محافظت بازیکنان از دوپینگ را به‌خوبی انجام می‌دهد و فوتبال از دوپینگ پاک است. در سال ۲۰۰۴، فیفا یک منشور اخلاقی برای اجرای بازی‌های جوانمردانه به‌تصویب رساند. اما در سال ۲۰۰۶، این منشور بازنگری شد و منجر به تشکیل نهاد قضایی سوم فیفا گردید.[۵]

 

 پیشینه فوتبال

نقاشی مربوط به سال ۱۳۰۰ (میلادی) که امپراتور سونگ را در حال انجام بازی کوجو (به چینی: 蹴鞠) با دیگر اشرافیان نشان می‌دهد.

فوتبال از آسیا ظهور کرد و در این قارهٔ کهن آغاز گردید.[۳۴] شواهد تاریخی نشان می‌دهد که قدمت بازی فوتبال به سدهٔ دوم و سوم پیش از میلاد در چین بازمی‌گردد. پرچم‌دار این ورزش دودمان هان بودند که به توپی چرمی پرشده از پر و مو لگد می‌زدند. دور این توپ‌ها حدود ۴۰–۳۰ سانتی‌متر بوده‌است.[۳۵] این بازی چینی «تسو چو» نام‌داشت و امپراتوری هان در دوران زمامداری خود، این بازی را در سراسر چین گسترش‌داد.[۶] نوع دیگری از این ورزش حدود ۶۰۰–۵۰۰ سال بعد در ژاپن آغاز گردید؛ اما هیچ مسابقهٔ رقابتی میان ژاپن و دودمان هان صورت‌نگرفت. در آن زمان، بازیکنان در دایره‌ای نسبتاً کوچک می‌ایستادند و توپ را از یک‌دیگر عبور می‌دادند.[۳۵] «کمری» نام ژاپنی این بازی بود و در مقایسه با فوتبال امروزی بسیار متفاوت بود.[۶] سپس فوتبال در یونان و به شکل ورزش هارپاستوم در روم نیز رواج پیدا کرد. فوتبال در بازی‌های یونانیان و رومیان تغییرات عمده‌ای یافت؛ به‌طوری‌که دو تیم در یک میدان مستطیل‌شکل که خط میانی میدان نیز داشته‌است، بازی می‌کردند.[۳۵][۳۶] مردمی که هارپاستوم بازی می‌کردند، اغلب مردم خشنی بودند، به توپ لگد می‌زدند تا آن را از خط دروازه عبور دهند یا به کس دیگری پاس بدهند که وی چنین عملی انجام دهد. تیم دیگر نیز قصد متوقف‌کردن روند تیم حریف و بازپس‌گیری توپ را به هر طریق ممکن انجام می‌داد! هیچ طول و عرض خاصی برای میدان بازی در نظر گرفته نمی‌شد؛ بازیکنان شماره‌ای نداشتند و کمبود قوانین احساس می‌شد.[۳۷]

اولین مسابقهٔ فوتبال بین‌المللی انگلستان و اسکاتلند در سال ۱۸۷۲ (میلادی)

مدرن‌ترین نسخهٔ فوتبال در سدهٔ دوازدهم میلادی از انگلستان سرچشمه گرفته‌است. این بازی در انگلستان بسیار محبوب‌شد؛ اما پادشاهان هنری دوم و هنری چهارم انگلستان فوتبال را ممنوع‌کردند. آن‌ها معتقد بودند که محبوبیت فوتبال به محبوبیت ورزش‌های سنتی انگلستان مانند شمشیربازی و تیراندازی با کمان لطمه می‌زند.[۳۷]

پیشینهٔ معاصر این بازی جهانی به بیش از ۱۰۰ سال پیش بازمی‌گردد؛ زمانی که این ورزش در انگلستان شکل‌گرفت و اتحادیه فوتبال انگلستان به وجود آمد و فوتبال به ورزشی رسمی تبدیل‌شد.[۳۵] فوتبال به سبک امروزی، در اوایل سال ۱۸۰۰ میلادی در هفت مدرسهٔ عمومی انگلستان آغاز گردید. شش مدرسه تقریباً همان فوتبال به سبک قدیمی را اجرا می‌کردند؛ اما مدرسهٔ راگبی انگلستان که در سال ۱۵۶۷ تأسیس‌شده بود، نسخه‌ای متفاوت از فوتبال را ارائه‌داد. مدارس دیگر نیز قوانینی را ساخته و در پایان، بازی فوتبال مدرن را بنیان‌گذاری کردند.[۳۷] در این سال اندازه و وزن توپ‌ها نیز استاندارد شد. در نخستین بازی ۹۰ دقیقه‌ای فوتبال، دو تیم لندن و شفیلد در سال ۱۸۶۶ به رقابت با یک‌دیگر پرداختند.[۳۶]

پس از آن انگلستان شروع به گسترش فوتبال کرد و آن را از مرز اروپا نیز گذراند. برای نخستین‌بار در سال ۱۸۶۷ فوتبال در آرژانتین، به عنوان یک کشور غیراروپایی راه‌یافت.[۳۸] ملوانان، بازرگانان و سربازان بریتانیایی به‌سرعت فوتبال را به‌نقاط مختلف جهان مانند ایتالیا، اتریش، آلمان، آرژانتین، اروگوئه و برزیل بردند.[۳۹] اگرچه در زمان‌های قدیم تنها مردان فوتبال بازی می‌کردند؛ اما در اواخر سده نوزدهم، بانوان هم به انجام فوتبال پرداختند. در طول جنگ جهانی اول که مردان در مشاغل خود بودند، بانوان فوتبال بازی می‌کردند.[۳۸] در حدود سال ۱۸۷۵، پادشاه ادوارد سوم انگلستان فوتبال را به‌دلیل خشونت، غیرقانونی دانست و اعلام‌کرد که اگر کسی فوتبال بازی‌کند، به زندان خواهد افتاد.[۳۴]

• مردان[۴۰]
  • گروه سنی بزرگسالان
  • گروه سنی زیر ۲۰ سال
  • گروه سنی زیر ۱۷ سال
• بانوان
  • گروه سنی بزرگسالان
  • گروه سنی زیر ۲۰ سال
  • گروه سنی زیر ۱۷ سال

فوتبال برای نخستین‌بار به بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۰۰ پاریس، فرانسه راه‌یافت. در ابتدا قراربود که چهار بازی در این جام میان تیم ملی فوتبال فرانسه با سوئیس، بلژیک، آلمان و انگلستان صورت‌گیرد. اما آلمان و سوئیس به پاریس نیامدند. بازی‌ها کاملاً بدون برنامه بود و سرانجام، تیم ملی فوتبال انگلستان قهرمان جام شد.[۴۱]

فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) در تاریخ ۲۱ مه ۱۹۰۴ در پاریس، فرانسه بنیان‌گذاری‌شد.[۳۹] کامیابی‌های ورزش فوتبال در بازی‌های المپیک تابستانی سبب شد که مقامات فیفا به فکر تشکیل مسابقات جهانی بیافتند. ایدهٔ برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال را ژول ریمه، رئیس وقت فیفا ارائه‌داد و این سازمان در کنگره‌ای در ۲۸ مه ۱۹۲۸ در آمستردام با برگزاری مسابقات جام جهانی موافقت‌کرد. از همان آغاز، اروگوئه که قهرمان مسابقات فوتبال بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۲۴ و ۱۹۲۸ شده‌بود، پیشتاز جام جهانی شد و میزبانی جام جهانی فوتبال ۱۹۳۰ را برعهده‌گرفت و قهرمان این جام نیز شد.[۴۲]

باشگاه فوتبال شفیلد نخستین باشگاه فوتبال است و قدمتی ۱۵۲ ساله دارد و در سال ۱۸۵۷ در شهر شفیلد که در انقلاب صنعتی، عمده مرکز تولید فولاد بود، بنیان‌گذاری شد.[۴۳] لیگ قهرمانان اروپا یکی از معتبرترین جام‌های باشگاهی فوتبال است که قدمت آن به سال ۱۹۵۵ بازمی‌گردد. رئال مادرید در پنج دورهٔ نخست این مسابقات به قهرمانی رسید.[۴۴] جام باشگاه‌های جهان یکی از معتبرترین مسابقات بین‌المللی فیفا است که در سال ۲۰۰۰ بنیان‌گذاری شد و در نخستین دورهٔ آن، باشگاه فوتبال کورینتیانس از برزیل به مقام قهرمانی رسیده‌است.[۴۵] امروزه ۲۰۷ کشور دارای تیم ملی فوتبال هستند.[۴۶]

فوتبال (به انگلیسی: Football) یک ورزش تیمی و محبوب‌ترین ورزش در بیشتر کشورهای جهان است.[۴] فوتبال را دو تیم یازده‌نفره متشکل از بازیکنان فوتبال با یک توپ فوتبال بر روی چمن طبیعی یا مصنوعی با هدف گل‌زدن انجام می‌دهند. یازده بازیکن هر تیم شامل چند مهاجم، هافبک، مدافع و یک دروازه‌بان می‌شوند که توسط سرمربی در زمین چیده می‌شوند و مانند یک سیستم عمل می‌کنند که سیستم فوتبال نامیده می‌شود. امروزه بیش از ۲۵۰ میلیون فوتبالیست در بیش از ۲۰۰ کشور وجود دارد.

قدمت فوتبال به چندین سدهٔ پیش از میلاد و به چین بازمی‌گردد که به تدریج در یونان و روم نیز رواج می‌یابد. فوتبال مدرن امروزی نیز در سال ۱۸۶۶ در مدارس انگلستان شکل‌گرفت و به تدریج گسترهٔ پراکندگی آن همهٔ جهان را زیر پوشش خود قرارداد. با شکل‌گیری سازمان فیفا در سال ۱۹۰۴ و ایجاد رقابت جام جهانی فوتبال، این ورزش بسیار گسترده‌تر شد.

طول زمین فوتبال ۹۰ تا ۱۲۰ متر و عرض آن ۴۵ تا ۹۰ متر است. مسابقهٔ فوتبال در دو نیمهٔ ۴۵دقیقه‌ای انجام می‌گیرد و در بازی‌های حذفی و رفت و برگشتی، گاهی، در صورت تساویِ نتیجه، وقت‌های اضافه و پنالتی نیز به آن افزوده می‌شود. فوتبال ضوابطی دارد که قوانین فوتبال نامیده می‌شوند و نمی‌توان بر خلاف آن‌ها عمل کرد. سازمان فیفا، علاوه بر فوتبال، نهاد رسمی ورزش‌های فوتسال و فوتبال ساحلی نیز هست و کنفدراسیون‌های قاره‌ایِ یوفا، اِی‌اِف‌سی، سی‌اِی‌اِف، کونکاکاف، کونمبول و اُاف‌سی از زیرشاخه‌های فیفا هستند.

جام جهانی فوتبال از بزرگ‌ترین رویدادهای ورزشیِ جهان است که هر چهار سال یک بار در یکی از کشورهای جهان روی می‌دهد. علاوه بر این، مسابقات بین‌المللی دیگری مانند بازی‌های المپیک تابستانی، جام کنفدراسیون‌ها، جام باشگاه‌های جهان، جام ملت‌های اروپا و لیگ قهرمانان اروپا نیز رایج است. لیگ‌های متعددی ازجمله لا لیگا و لیگ برتر انگلستان در کشورهای مختلف به‌وجود آمده‌اند که نوعی مسابقات داخلی محسوب می‌شوند. فوتبال بانوان نیز از اواخر سدهٔ نوزدهم میلادی به راه افتاد. فیفا ادعا می‌کند که وظیفهٔ محافظت بازیکنان از دوپینگ را به‌خوبی انجام می‌دهد و فوتبال از دوپینگ پاک است. در سال ۲۰۰۴، فیفا یک منشور اخلاقی برای اجرای بازی‌های جوانمردانه به‌تصویب رساند. اما در سال ۲۰۰۶، این منشور بازنگری شد و منجر به تشکیل نهاد قضایی سوم فیفا گردید.

واژه‌شناسی و نام

ورزش‌های شبیه به فوتبال در کشورهایی که آغازگر فوتبال بودند، نام‌های مختلف داشت. این بازی‌ها در چین «تسو چو»، در ژاپن «کِمَری» و در یونان و امپراتوری روم «هارپاستوم» نامیده می‌شدند.[۶]

اصطلاح فوتبال (به انگلیسی: Football) را برای نخستین‌بار مردم بریتانیا ابداع‌کردند. ریشهٔ واژهٔ فوتبال به اواخر سال ۱۸۰۰ میلادی و از هنگامی که این ورزش در مدارس انگلستان راه‌اندازی‌شد، بازمی‌گردد. مقررات این رشته ورزشی نخستین بار در سال ۱۸۶۳ در اتحادیه فوتبال انگلستان تنظیم شد و نام «اتحادیه فوتبال» (association football) هم برای تمایز این بازی از انواع دیگر فوتبال (به ویژه راگبی فوتبال) انتخاب شد. «اتحادیه فوتبال» همچنان نام رسمی این رشته ورزشی است و سازمان‌های اصلی اداره‌کننده ورزش فوتبال مثل فیفا و یوفا از این نام در عنوان خود استفاده کرده‌اند. واژه ساکر (به انگلیسی: Soccer) نیز مخففی از کلمه association همراه با پسوند انگلیسی er است که در دهه ۱۸۸۰ در انگلستان ابداع شد.[۷] امروزه در ایالات متحده آمریکا این رشته را بیشتر ساکر می‌نامند. در بریتانیا این ورزش در رده‌های سنی بزرگسالان، تا مدتی با نام ساکر شناخته می‌شد. پس از مدتی، در ردهٔ سنی ۱۸ سال برای نخستین‌بار فوتبال نامیده‌شد و این اصطلاح به تدریج بر واژه ساکر تسلط پیدا کرد و در پایان به فوتبال تغییر نام یافت.[۸]

این ورزش در مناطقی از جمله فرانسه، اسپانیا و آمریکای لاتین با اصطلاح فوتبال نامیده می‌شود. آلمانی‌ها با اندکی تنوع آن را Fußballیا فوسبال می‌نامند.[۹]

تعاریف

مسابقهٔ فوتبال: به بازی که در آن بازی فوتبال انجام می‌گیرد و دو تیم فوتبال در مقابل یکدیگر به رقابت برای برد و گل زدن به تیم حریف تلاش می‌کنند را مسابقهٔ فوتبال می‌گویند.[۱۰]

زمین فوتبال: به زمینی که بازی فوتبال در آن انجام می‌گیرد، زمین فوتبال می‌گویند که در شرایط استاندارد می‌بایست پوشیده از چمن طبیعی یا مصنوعی باشد و شامل مناطقی از جمله محوطه جریمه است.[۱۱] فوتبال بر روی زمین‌های خاکی کوچه‌ها و خیابان‌ها نیز انجام می‌گیرد و آن‌ها نیز زمین فوتبال به‌شمار می‌روند.[۱۲]

تیم فوتبال: به مجموعه‌ای ۱۱ نفره از بازیکنان فوتبال گفته می‌شود که همگی با لباسی مشخص در یک مسابقه با هم متحد و هم‌هدف یک تیم را تشکیل می‌دهند.[۱۳]

مربی فوتبال: فردی که در فوتبال نقش تربیت و سازماندهی بازیکنان تیم (از نظر جسمی و روحی) جهت کامیابی در مسابقات را بر عهده دارد.[۱۴] در فوتبال امروزی هر تیم چندین مربی دارد که وظایف به صورت تفکیک‌شده بین آن‌ها تقسیم می‌شود. سرگروه مربیان تیم، سرمربی نامیده می‌شود.[۱۵]

سیستم فوتبال: سیستم یا آرایش تیمی، نشان‌دهنده طرز چیدمان بازیکنان یک تیم در زمین است. آرایش هر تیمی متناسب با رویکرد دفاعی یا تهاجمی آن تیم، توانایی بازیکنان و عوامل دیگر است.[۱۶]

کاپیتان: کاپیتان یکی از بازیکنان است که وظیفه رهبری تیم در زمین بازی را بر عهده دارد و با بستن بازوبند به بازوی چپش، از دیگر بازیکنان متمایز می‌شود. از جمله وظایف او کنترل کردن تیم در مواقع اضطرار و صحبت با داور در شرایط حساس و البته قرعه کشی در پرتاب سکه در ابتدای بازی برای دریافت توپ یا زمین است.[۱۷]

دروازه‌بان: دروازه‌بان هر تیم وظیفه جلوگیری از ورود توپ به دروازه خودی را بر عهده دارد و لباس وی از سایر بازیکنان تیم متمایز است.[۱۸] وی تنها بازیکن تیم است که اجازه دارد توپ را (در محدوده مشخص) با دست لمس نماید.[۱۹]

مدافع: به بازیکنی گفته می‌شود که محل جای‌گیری او در زمین خودی است و میان دروازه‌بان خودی و مهاجم حریف قرار می‌گیرد و وظیفهٔ اصلی وی مقابله با حمله تیم حریف است. مدافعان خود به انواع مدافع مرکزی، مدافع کناری، سوییپر، مدافع جلو و مدافع آزاد (لیبرو) دسته‌بندی می‌شوند.[۲۰]

هافبک: به بازیکنی گفته می‌شود که معمولاً در میانهٔ زمین بازی می‌کند و به زیر مجموعه‌هایی از جمله هافبک هجومی، هافبک دفاعی، هافبک میانی و هافبک کناری تقسیم می‌شود. وظایف اصلی هافبک، رساندن توپ به مهاجمان برای گل‌زنی و کمک به مدافعان برای جلوگیری از گل‌خوردن است.[۲۱][۲۲]

مهاجم: به بازیکنی گفته می‌شود که در خط جلو بازی می‌کند و نزدیک‌ترین بازیکن هر تیم به دروازهٔ حریف است. وظیفه اصلی مهاجم گلزنی است. مهاجم زیر مجموعه‌های مختلفی مانند مهاجم نوک، مهاجم کنار و مهاجم کاذب دارد.[۲۰]

بازیکن ذخیره: بازیکن فوتبالی است که بر روی نیمکت می‌نشیند و در مسابقات استاندارد، حداکثر ۳ بازیکن ذخیره می‌توانند جایگزین بازیکنان اصلی شوند.[۲۳]

هت‌تریک: اگر یک بازیکن در یک مسابقه سه بار گل‌زنی کند؛ می‌گویند او هت‌تریک کرده‌است.[۲۴]

دروازه بسته (کلین شیت): هنگامی که یک تیم در یک مسابقه هیچ توپی وارد دروازه‌اش نشود؛ می‌گویند آن تیم (یا دروازه‌بان آن تیم) دروازه بسته (کلین شیت) انجام داده‌است.[۲۵]

دیواره دفاعی: یک ردیف از بازیکنان فوتبال است که شانه به شانه یک‌دیگر می‌ایستند و تلاش می‌کنند جلوی شوت بازیکنان حریف به دروازه خودی را در زمان نواخت ضربه ایستگاهی مستقیم بگیرند. این ردیف انسانی می‌بایست حداقل ۱۰ یارد از توپ کاشته‌شده فاصله داشته باشد.[۲۶]

آوانتاژ: قانونی است که به داور اجازه می‌دهد در مواردی که خطایی را روی بازیکنی تشخیص داده‌است، اگر تشخیص دهد که در جریان ماندن بازی به نفع بازیکن هدف خطا است، اعلام خطا نکند و بازی را ادامه دهد و زمانی که توپ از جریان بازی خارج شد به بازیکن خطا کار تذکر می‌دهد.[۲۷]

 

مهاجم اتریشی قصد گل‌زدن دارد.

فوتبال قواعدی دارد که قوانین فوتبال نامیده می‌شوند و بازی براساس آن‌ها انجام می‌گیرد. توپ فوتبال وسیله‌ای است که بازی با آن انجام می‌گیرد و دور آن ۷۱ سانتی‌متر است. در زمین فوتبال، دو تیم که هر کدام از یازده بازیکن (شامل مهاجم، هافبک، مدافع و یک دروازه‌بان) تشکیل شده، به رقابت با یک‌دیگر می‌پردازند و آرمان هر تیم وارد کردن توپ به دروازهٔ حریف یا اصطلاحاً گل زدن است. هر تیمی که در پایان بازی گل بیشتری به ثمر رسانده‌باشد، برندهٔ بازی است و تیم مقابل بازنده است. اگر هر دو تیم به تعداد مساوی گل به ثمر برسانند، با هم مساوی یا تساوی کرده‌اند. هرتیم یک کاپیتان دارد که تیم را رهبری می‌کند.[۱۷]

هیچ بازیکنی در زمین به جز دروازه‌بان حق دست‌زدن و زدن بازو به توپ را ندارد و پرتاب توپ توسط دروازه‌بان، یک نوع آغاز مجدد بازی است. بازیکنان معمولاً با پای خود توپ را در زمین جابه‌جا می‌کنند و گاهی اوقات از دیگر بخش‌های بدن (به‌ویژه سر) نیز برای جابه‌جا کردن توپ استفاده می‌کنند.[۲۰] بازیکنان تنها از دست‌ها و بازوهای خود نمی‌توانند استفاده‌کنند.[۲۸] همهٔ بازیکنان توپ را در هر جهت و در سراسر زمین جابه‌جا می‌کنند، اما نمی‌توان توپ را در موقعیت آفساید دریافت‌کرد.[۱۷]

دروازه‌بان تلاش می‌کند که از ورود توپ به دروازهٔ خود جلوگیری‌کند.

بازیکنان با روش‌های کنترل توپ از جمله دریبلینگ (دریبل کردن)، پاس‌دادن توپ به هم‌تیمی، شوت‌زدن که معمولاً با عکس‌العمل دروازه‌بان روبه‌رو می‌شود، برای خود فرصت گل‌زنی ایجاد می‌کنند. بازیکنان برای جلوگیری از پیشروی فوتبالیست‌های رقیب، اعمالی چون بریدن پاس‌ها، تکل‌زدن و برخورد فیزیکی با بازیکنان تیم مقابل را انجام می‌دهند. فوتبال به‌طور کلی یک بازی روان است و تنها هنگامی که توپ از زمین بازی بیرون‌برود یا داور خطای بازیکنی را گرفته‌باشد، متوقف می‌شود. پس از توقف، بازی مجدداً آغاز می‌گردد.[۲۹]

در سطح حرفه‌ای، معمولاً تعداد زیادی گل به‌ثمر می‌رسد. برای نمونه، در فصل ۶۴–۱۹۶۳ لیگ برتر انگلستان به‌طور متوسط در هر بازی ۳٫۴۰ گل به‌ثمر رسید.[۳۰] قوانین بازی برای دروازه‌بان با ۱۰ بازیکن دیگر متفاوت است[۳۱] و تاکنون، تعداد زیادی نقش‌های تخصصی در زمین ایجاد شده‌است. از دیدگاه کلی‌تر، این ۱۰ بازیکن شامل سه دسته می‌شوند: مهاجمان، هافبک‌ها، مدافعان. گاهی اوقات بازیکنان پست‌های خود را در زمین با یک‌دیگر عوض می‌کنند که دروازه‌بان قابلیت انجام این کار را ندارد. برای نمونه، مدافع مرکزی می‌تواند جای خود را با هافبک چپ و راست عوض‌کند. این ۱۰ بازیکن ممکن است در هر پستی به‌جز دروازه‌بانی قرارگیرند. سبک بازی پست‌ها با یک‌دیگر فرق‌دارد؛ مهاجمان بیشتر سبک بازی هجومی دارند و برخلاف آن‌ها، مدافعان کم‌تر در اندیشهٔ اجرای یک بازی هجومی و سرعت‌بخشیدن به بازی هستند. معمولاً هر بازیکن در پست تخصصی خود بازی می‌کند و کمتر در زمین جابه‌جا می‌شود و پست خود را در زمین تغییر می‌دهد.[۳۲] هرتیم دارای یک سیستم است و این سیستم و تاکتیک‌های تیم را معمولاً سرمربی شکل می‌دهد.[۳۳]